بخش اخبار اقتصادی ایرانیان نیوز :
شیر توپی یا بال ولو چیست؟
شیر توپی یا بال ولو (Ball valve) یکی از انواع شیرهای صنعتی است که برای قطع و وصل جریان سیال به کار می‌رود. این شیرها دارای یک دیسک توپی شکل هستند که با حرکت عملگر ربه‌گرد یا یک چهارم، جریان سیال را توقف یا باز می‌کنند. شیر توپی شبیه به شیر سماوری یا پلاگ ولو است.
زمانی که توپ در مسیر جریان قرار دارد، جریان سیال برقرار است و شیر باز می‌باشد. اما با چرخاندن دسته شیر به زاویه 90 درجه، قسمت بدون دریچه توپ جریان را متوقف می‌کند. به عبارت دیگر، برای باز و بسته کردن مسیر جریان، شیرهای توپی نیاز به چرخش 90 درجه دسته یا عملگر دارند. این شیرها بیشتر برای قطع و وصل کردن جریان سیال استفاده می‌شوند و کاربرد آنها در کنترل و تنظیم جریان محدود است.
در شیر توپی، مسیر ورود سیال به دو صورت ممکن است. در مسیر اول، سطح مقطع شیر کاهش می‌یابد و حفره روی گوی کوچکتر از ورودی و خروجی شیر است. در مسیر دوم، سطح حفره روی گوی به اندازه قطر ورودی و خروجی شیر یا هم‌سایز خط لوله است. به عبارت ساده، سطح حفره در شیر توپی کاملاً با سطح داخلی شیر و خط لوله هم‌سطح است، بنابراین در هنگام باز بودن شیر، هیچ افت فشاری در جریان سیال ایجاد نمی‌شود.
بال ولو یا شیر توپی جوشی در مواردی مانند خطوط دریایی و مناطقی که نیاز به شیر دفنی دارند، استفاده میشود. این نوع شیر برای سیالات سمی و مضر بسیار مناسب است و ساختار آن عدم نشتی در طول عمر شیر را تضمین می‌کند. شیرهای توپی جوشی مدل‌های چند تکه مانند دو تکه و سه تکه دارند و قابلیت تعمیر در داخل خط لوله را دارند. می‌توان از بال ولو در انواع سیستم‌های پایپینگ به عنوان شیر توقف و شروع جریان استفاده کرد که باعث توقف بدون نشتی جریان میشود.
اجزای شیر توپی
اجزای اصلی شیر توپی (بال ولو) عبارتند از:
1. توپ (Ball):
توپ درون شیر توپی قرار دارد و با چرخش آن، جریان سیال را کنترل می‌کند. توپ معمولاً از فلزات مانند استنلس استیل تولید میشود و شکل آن کروی است.
2. استم (Stem):
استم در ارتباط مستقیم با توپ قرار دارد و وظیفه انتقال حرکت چرخشی از دسته یا عملگر به توپ را دارد. استم معمولاً از فلزات مانند استنلس استیل ساخته میشود و در بعضی از مدل‌ها با یک سوزن (سیت) ارتباط دارد.
3. سیت یا نشیمنگاه (Seat):
سیت یا نشیمنگاه در بدنه شیر توپی قرار دارد و وظیفه ایجاد سد برای جریان سیال دارد. هنگامی که توپ به سیت متصل میشود، جریان سیال قطع میشود. سیت معمولاً از موادی مانند پلیمرها یا مواد غیرفلزی ساخته میشود تا عمر مفید شیر را تضمین کند.
4. بدنه شیر (Body):
بدنه شیر توپی قسمتی است که تمام اجزا را در خود جای داده و محفظه‌ای را برای جریان سیال ایجاد می‌کند. بدنه شیر معمولاً از فلزات مانند استنلس استیل، برنج یا آهن ریختگی ساخته میشود و می‌تواند طراحی و شکل مختلفی داشته باشد.
همچنین، بسته به طراحی و مدل شیر توپی، ممکن است اجزای دیگری نیز وجود داشته باشد، مانند حلقه‌های آب بندی (O-ring) برای جلوگیری از نشتی، دسته یا عملگر برای چرخاندن توپ، و فلنج‌ها یا اتصالات جانبی برای اتصال شیر به خط لوله.
انواع شیر توپی از نظر نوع توپ
شیر توپی شناور (Floating Ball Valve) و شیر توپی ترونیون (Trunnion Mounted Ball Valve) از نظر نوع توپ با یکدیگر تفاوت دارند.
1. شیر توپی شناور (Floating Ball Valve):
در شیر توپی شناور، توپ به وسیله دو سیت الاستومری بر روی توپ در موقعیت خود قرار می‌گیرد. توپ در داخل بدنه ولو آزاد است و می‌تواند حرکت کند. هنگامی که فشار سیال به توپ وارد میشود، توپ خارجی میشود و جریان سیال را از سیت قطع می‌کند. این نوع شیر توپی بیشتر برای کاربردهای با فشار و دمای پایین استفاده میشود و در فشارهای بالا ممکن است عملکرد آن سخت شود.
2. شیر توپی ترونیون (Trunnion Mounted Ball Valve):
در شیر توپی ترونیون، توپ بر روی ترانیون نصب میشود که به بدنه ولو متصل است. ترانیون شفت کوتاهی است که در بدنه شیر قرار دارد. طراحی توپ ترونیون به گونه‌ای است که به گشتاور عملیاتی کمتری نیاز دارد. این نوع شیر توپی برای کاربردهای با فشارهای بالا و دماهای بالا استفاده میشود. طراحی ترونیون باعث میشود که شیر توپی ترونیون از مقاومت بیشتری در برابر فشار و گشتاور برخوردار باشد و برای سرویس‌های صنعتی سنگین مناسب باشد.
بنابراین، اصلی‌ترین تفاوت بین این دو نوع شیر توپی، در نوع و روش نصب توپ و ویژگی‌های عملکردی آنها است.
انواع شیر توپی از نظر بدنه
شیر توپی از نظر بدنه نیز می‌تواند در انواع مختلفی طراحی شود. در زیر، تعدادی از انواع شیر توپی بر اساس بدنه آنها را شرح می‌دهم:
1. بال ولو تمام جوش (Welded Body):
در شیر توپی بال ولو تمام جوش، بدنه شیر به صورت جوش داده شده تولید میشود. این نوع بدنه شیر از یک قطعه جامد تشکیل شده است و اتصالات جوشی بین بخش‌های مختلف بدنه ایجاد میشود. شیرهای توپی با بدنه تمام جوش بیشتر در برابر فشار و دماهای بالا مقاومت دارند و برای کاربردهای صنعتی سنگین و پروژه‌های بزرگ مناسب هستند.
2. بال ولو ورود از بالا (Top Entry):
در شیر توپی بال ولو ورود از بالا، ورودی سیال از بالای بدنه شیر انجام میشود. این نوع شیر توپی اجازه می‌دهد که در صورت نیاز، توپ و سیت را از بالا جدا کرده و تعمیر یا تعویض آنها را انجام دهید. این امر بهره‌وری و آسانی در عملیات نگهداری و تعمیرات را افزایش می‌دهد. بنابراین، شیر توپی بال ولو ورود از بالا برای کاربردهایی که نیاز به دسترسی آسان به داخل شیر دارند، مناسب است.
3. ورودی جانبی (Side Entry):
در شیر توپی با ورودی جانبی، ورودی سیال از جانب بدنه شیر انجام میشود. در این نوع شیر توپی، توپ و سیت قابل دسترسی و تعویض از جانب بدنه هستند. این طراحی امکان تعمیرات و تعویض سریع‌تر را فراهم می‌کند. شیر توپی با ورودی جانبی برای کاربردهایی که نیاز به تعویض سریع توپ و سیت دارند، مناسب است.
4. بال ولو بدنه چند تکه (Split Body):
در شیر توپی بال ولو بدنه چند تکه، بدنه شیر از قطعات قابل جداشدن تشکیل شده است که با یکدیگر اتصال دارند. این طراحی به شیر توپی امکان می‌دهد که در صورت نیاز، بخش‌های مختلف بدنه را جدا کرده و تعمیر یا تعویض آنها را انجام داد.
نتیجه گیری
شیرهای توپی، از جمله شیرهای توپی پلیمری و شیرهای توپی فلنج دار، در صنایع مختلف به صورت گسترده استفاده می‌شوند و راهکاری کارآمد و هزینه‌ای مناسب برای کنترل جریان مایعات ارائه می‌دهند. این شیرها از یک دیسک در داخل لوله استفاده می‌کنند که به وسیله یک ساقه یا واکنشگر از طریق اتصال متصل شده است و می‌توانند به صورت لازم باز یا بسته شوند.
شرکت تجهیز صنعت، یک تأمین کننده و واردکننده انواع شیرآلات پایپینگی و تجهیزات ابزار دقیق است. در فروشگاه این شرکت، شیرهای توپی ، گلاب ولو، گیت ولو، شیرهای پروانه ای و سایر انواع شیرها موجود هستند. شما می‌توانید برای خرید و فروش، دریافت استعلام قیمت و دریافت مشاوره فنی، با کارشناسان فنی و فروش شرکت تماس بگیرید تا با کسب اطلاعات بیشتر، بهترین تجهیزات را بر اساس نیازهای خود تهیه کنید.
پایان رپرتاژ آگهی
منبع خبر
اخبار از خبرگزاری های موثق رسمی جمع آوری میشود و ایرانیان نیوز دخل و تصرفی در محتوای خبرها ندارد.